Avrupa'nın uydudan çekilen görüntüsü
Dünya üzerinde Avrupa'nın yeri
Avrupa, Afrika'nın kuzeyinde, Asya'nın batısında ve Atlas Okyanusu'nun doğusunda bulunan yarımada.
Avrupa, Sami dillerde Erep (yahut Irib), güneşin battığı taraf anlamına gelir. Fenikelilerden Yunanlılara geçen bu ad, Yunanca'da Europa olmuş ve Ege Denizi'ne göre batıda bulunan ülkelere bu ad verilmiştir.
Ayrıca Mitolojide Finike kralı Agenar ile Telepassa'nın kızının adıdır. Boğa şekline giren Zeus tarafından İda'ya kaçırılmış, Zeus'tan Minos, Sarppedon ve Rhadamnthys isminde üç oğlu olmuştur; adı bu yarımadaya verilmiştir.
- Ana madde: Avrupa tarihi
Öteden beri büyük krallık ve imparatorluklara beşiklik yapmış bu yarımada, endüstri devriminden sonra da, gelişmişliğini korumuş ve diğer tüm kıtalara göre endüstrileşmesini kısa sürede tamamlamıştır.
Avrupa'nın önemi, konumu, yüz ölçümü, doğal kaynakları, nüfusu ve fiziki özelliklerinden değil, sahip olduğu insan kaynağı ve onun niteliklerinden ileri gelmektedir. İyi eğitilmiş insanlardan oluşan nüfus, bilim ve teknolojide göstermiş olduğu ilerlemeler sayesinde, ekonomik yönden de gelişmiş ve yüksek bir hayat standardına ulaşmıştır. Doğal kaynakları görece az olan Avrupa, bu gelişmesini tamamen eğitimli insan kaynağına ve sömürgecilik sisteminin kazanımlarına borçludur. Günümüzde dünyanın en büyük güç odağı olan ABD'nin halkı da çok büyük oranda Avrupa kökenlidir. Ayrıca bilimsel ve teknolojik gelişmelerin kilometre taşları olan önemli buluşların çoğu da Avrupalılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Avrupa ülkelerinin her yönden birleşmesini amaçlayan ve bu yolda önemli aşamalar gerçekleştiren Avrupa Birliği, Avrupa'nın yeryüzündeki gücünü ve önemini daha da artırmaktadır.
Avrupa`da konuşulan diller.
Avrupa'nın 10.yy. başlarında varsayılan 'kültürel' bölgeleri.
Avrupa Bayrağı, Avrupa Birliği Tarafından da kullanılıyor
1990 yılına kadar (Soğuk Savaş'ın bitimi) Avrupa'da birbirinden farklı siyasal ve ekonomik sistemler ve bunların temsilcilerinden oluşan bloklar mevcuttu. Bunlardan biri, şimdi de mevcut olan çok partili demokratik sistemi ve serbest piyasa ekonomisini uygulayan Batı Bloku, diğeri ise tek partili sosyalist siyasal sistemle sıkı bir devletçi ekonomiyi uygulayan Doğu Bloku'ydu. Ancak Doğu Bloku'nun lideri olan SSCB'nin ekonomik ve siyasal sisteminin iflas etmesiyle doğu bloğu da çökmüştür. Eski Doğu Bloku ülkeleri, ekonomik ve siyasal sistem olarak Batı Bloku'na yakınlaşma yolunda önemli adımlar atmışlardır. Çok partili demokratik sisteme ve serbest pazar ekonomisine geçiş yapmanın sancıları büyük oranda atlatılmıştır. Avrupa Birliği'ne yapılan başvurular olumlu karşılanmış ve başvuran ülkeler ile AB arasında uyum çalışmaları sürdürülmektedir. Doğu Bloku'nun askeri örgütü olan Comecon da dağıtılmış ve eski Doğu Bloku ülkeleri, Batı Avrupa'nın askeri örgütü olan NATO'ya girmek için başvuruda bulunmuşlar, bu konuda önemli gelişmeler sağlamışlardır. Böylece Avrupa'da 1990 öncesinin askeri, ekonomik ve siyasi kutuplaşması önemli ölçüde ortadan kalkmıştır.
- Ana madde: Avrupa coğrafyası
Avrupa geleneksel olarak Dünya'daki 7 kıtadan biri olarak düşünülmekle birlikte aslında Asya ile coğrafi açıdan bağlantılı bir kıtadır ve bazan Avrasya adı altında anılır. Avrupa'nın geleneksel tanımına göre Ural Dağları Avrupa'nın doğudaki sınırını oluştururlar. Güneydoğu'daki sınırını Ural Nehri oluşturur. Sınır Hazar denizi, Kafkas Dağlarının zirveleri boyunca devam eder, Karadeniz, İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı'yla belirlenir. Akdeniz Avrupa'nın güney sınırını, Kuzey Buz denizi kuzey sınırını, Atlas Okyanusu ise kuzey ve batı sınırını belirler. İzlanda Avrupa'dan çok Kuzey Amerika'ya yakın olmakla birlikte Avrupa'nın bir parçası olarak sayılmaktadır. Avrupa yarımadası güneyde Afrika kıtasına oldukça yaklaşır (Cebelitarık Boğazı 14 km). Güneydoğuda ise Asya ile hemen hemen bitişir (İstanbul Boğazı 0,7 km., Çanakkale Boğazı 1,3 km.).
Avrupa'nın yüzölçümü 10.523.000 km2 dir. Bu ise yeryüzünün %5'i, karaların % 15'i Avrasya'nın 1/5'i demektir. Avrupa, yaklaşık olarak harita üzerinde 35 ile 70 kuzey paralel daireleri ile 10 ile 60 doğu meridyenlerinin çerçevelediği bir üçgene benzer. Yarımadada 0-4 saat dilimleri yer alır.
Avrupa'nın uç noktaları ise; kuzeyde Kuzey burnu (71° 10' kuzey enlemi), güneyde Mora'nın Matapan burnu (36° 23' kuzey enlemi), Batıda Rocca (Portekiz) burnu (9° 29' batı boylamı), doğuda Ural dağları (60° doğu boylama)'dır. Rocca burnu ile Ural Dağları arasındaki uzunluk 5500 km, Kuzey burnu ile Matapan burnu arasındaki genişlik 3800 km'dir.
Avrupa ülkeleri coğrafi konumları, yani bulundukları yer ve ekonomik gelişmişlik açıdan; Batı Avrupa ülkeleri, Kuzey Avrupa Ülkeleri (İskandinavya ve Baltık ülkeleri), Akdeniz ülkeleri, Orta Avrupa ülkeleri, Doğu Avrupa ülkeleri ve Balkan Ülkeleri gibi guruplara ayrılmaktadır.
Avrupa'nın genel coğrafî özellikleri şöyledir:
- Avrupa bir devrimler yarımadasıdır. Özellikle demokrasi, endüstriyel ve bilimsel açıdan dünyayı etkileyen devrimleri gerçekleştirmiştir.
- Nüfus yoğunluğunun fazla olduğu bir yarımadadır. Hayat seviyesi yüksektir. Nüfus artışı çok azdır. Hatta bazı ülkelerde nüfus azalması vardır.
- Avrupa, dünyada ihracat ve ithalatta önde gelen yarımadadır. Dünyada üretilen endüstri ürünlerinin üçte biri bu kıtaya aittir.
- Endüstrileşmiş ülkelerin toplandığı bir kıtadır. Birleşik Krallık (İngiltere), Fransa, İtalya ve Almanya endüstrileşme açısından çok ileri durumdadır.
- Çeşitli uluslara mensup insanların yaşadığı Avrupa'da 50 civarında devlet vardır. Komşu ülkeler arasında dil, ekonomik ve kültürel açıdan önemli farklar bulunur.
[değiştir] Avrupa'ya ait ölçümler
- Nüfus yoğunluğu: 61 kişi/km²
- En büyük gölü: Ladoga gölü-18.400
- En büyük adası: Büyük Britanya(İngiltere)
Avrupa ülkeleri ve kuruluşlar
- Ana madde: Avrupa ekonomisi
Avrupa ekonomisi, 50 farklı devlet içinde 710 milyondan fazla kişiyi kapsar. Benzer diğer kıtalar, Avrupa devletlerinin farklı zenginlikleri, en fakirlerinin diğer kıtalardaki en fakir devletlerin yaşam standartlarından ve GSYİH koşullarından çok üstünde olmasına rağmen. Zenginlikler farkı en kabaca Avrupa boyunca batı-doğu bölümünde görülebilir. Batı Avrupa ülkelerinin hepsi yüksek GSYİH ve yaşam standartlarına sahipken Avrupa ekonomilerinin pek çoğu hala eski Yugoslavya ve çöken Sovyetler Birliği'inden hasıl olmaktadır. Buradaki Avrupa sözcüğü Avrupa ekonomisi sınırlarını Asya'da Kıbrıs sınırı olarak içerir.
Kıta olarak Avrupa dünyada en büyük ekonomiye sahiptir. Avrupa'nın en geniş ulusal ekonomisi Almanya olup, nominal GSYİH sıralamasında dünyada 3.ncü sırada, satın alma gücü paritesi'ne (SAGP) göre beşinci sıradadır. Avrupa'nın ikincisi Birleşik Krallık olup, nominal GSYİH'de dünya üçüncüsü ve SAGP'de altıncıdır. Avrupa Birliği dünyanın en geniş (IMF ve Dünya Bankası'na göre 2005) veya ikinci en geniş ekonomisidir(CIA world Factbook-2006)
- Ana madde: Avrupa ülkeleri listesi
| Ülke ve Bayrağı |
Yüzölçümü
(km²) |
Nüfus
(2002) |
Nüfus Yoğunluğu
(km²) |
Başkent |
| Doğu Avrupa: |
 Azerbaycan[1] |
86,600 |
8,870,000 |
105.7 |
Bakü |
 Beyaz Rusya |
207,600 |
10,335,382 |
49.8 |
Minsk |
 Bulgaristan |
110,910 |
7,621,337 |
68.7 |
Sofya |
 Ermenistan[2] |
29.800 |
3,002,594 |
112.0 |
Erivan |
 Gürcistan[3] |
49,240 |
2,447,176 |
49.7 |
Tiflis |
 Kazakistan[4] |
2,717,300 |
15,815,144 |
5.0 |
Astana |
 Moldova[5] |
33,843 |
4,434,547 |
131.0 |
Kişinev |
 Romanya |
238,391 |
21,698,181 |
91.0 |
Bükreş |
 Rusya[6] |
3,960,000 |
106,037,143 |
26.8 |
Moskova |
 Ukrayna |
603,700 |
48,396,470 |
80.2 |
Kiev |
| Orta Avrupa: |
 Çek Cumhuriyeti |
78,866 |
10,256,760 |
130.1 |
Prag |
 Macaristan |
93,030 |
10,075,034 |
108.3 |
Budapeşte |
 Polonya |
312,685 |
38,625,478 |
123.5 |
Varşova |
 Slovakya |
48,845 |
5,422,366 |
111.0 |
Bratislava |
 Slovenya |
20,273 |
1,932,917 |
95.3 |
Ljubljana |
| Kuzey Avrupa: |
 Birleşik Krallık |
244,820 |
60,201,000 |
244.2 |
Londra |
 Danimarka |
43,094 |
5,368,854 |
124.6 |
Kopenhag |
 Estonya |
45,226 |
1,415,681 |
31.3 |
Tallinn |
 Finlandiya |
336,593 |
5,157,537 |
15.3 |
Helsinki |
 İzlanda |
103,000 |
307,261 |
2.7 |
Reykjavík |
 İrlanda |
70,280 |
4,234,925 |
60.3 |
Dublin |
 Letonya |
64,589 |
2,366,515 |
36.6 |
Riga |
 Litvanya |
65,200 |
3,601,138 |
55.2 |
Vilnius |
 Norveç |
270,000 |
4,527,984 |
11.8 |
Oslo |
 İsveç |
449,964 |
9,090,113 |
19.7 |
Stokholm |
| Güney Avrupa: |
 Arnavutluk |
28,748 |
3,544,841 |
123.3 |
Tiran |
 Andorra |
468 |
68,403 |
146.2 |
Andorra la Vella |
 Bosna-Hersek |
51,129 |
3,964,388 |
77.5 |
Sarayova |
 Hırvatistan |
56,542 |
4,390,751 |
77.7 |
Zagreb |
 Türkiye[7] |
814.578 |
72,561,312 |
94.6 |
Ankara |
 Yunanistan |
131,940 |
10,645,343 |
80.7 |
Atina |
 İtalya |
301,230 |
58,751,711 |
191.6 |
Roma |
 Makedonya |
25,333 |
2,054,800 |
81.1 |
Üsküp |
 Malta |
316 |
397,499 |
1,257.9 |
Valletta |
 Karadağ[8] |
13,812 |
616,258 |
44.6 |
Podgorica |
 Kıbrıs Cumhuriyeti[9] |
9,251 |
788,457 |
85 |
Lefkoşa |
 Kosova[10] |
10,887 |
2,200,000 |
220 |
Priştine |
 Portekiz[11] |
91,568 |
10,084,245 |
110.1 |
Lizbon |
 San Marino |
61 |
27,730 |
454.6 |
San Marino |
 Sırbistan[12] |
77,474 |
9,663,742 |
109.4 |
Belgrad |
 İspanya[13] |
498,506 |
40,077,100 |
80.4 |
Madrid |
| Batı Avrupa: |
 Avusturya |
83,858 |
8,169,929 |
97.4 |
Viyana |
 Belçika |
30,510 |
10,274,595 |
336.8 |
Brüksel |
 Fransa[14] |
547,030 |
59,765,983 |
109.3 |
Paris |
 Almanya |
357,021 |
83,251,851 |
233.2 |
Berlin |
 Lihtenştayn |
160 |
32,842 |
205.3 |
Vaduz |
 Lüksemburg |
2,586 |
448,569 |
173.5 |
Lüksemburg |
 Monako |
1.95 |
31,987 |
16,403.6 |
Monako |
 Hollanda[15] |
41,526 |
16,318,199 |
393.0 |
Amsterdam |
 İsviçre |
41,290 |
7,301,994 |
176.8 |
Bern |
| Toplam |
10,396,619 [16] |
694,270,001[17] |
66.8 |
- ^ Azerbaycan bir Doğu Avrupa ve Batı Asya ülkesi olduğu için, nüfus ve yüzölçümü bilgileri sadece Avrupa'daki kısmına göre verilmiştir.
- ^ Ermenistan aslında tamamen Asya kıtasındadır. Fakat tarihi ve politik nedenlerden dolayı Avrupada kabul edilir.
- ^ Gürcistan bir Doğu Avrupa ve Batı Asya ülkesi olduğu için, nüfus ve yüzölçümü bilgileri sadece Avrupa'daki kısmına göre verilmiştir. Ayrıca ayrılıkçı bölgeler Abhazya ve Güney Osetya dahil.
- ^ Kazakistan bir Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkesi olduğu için, nüfus ve yüzölçümü bilgileri sadece Avrupa'daki kısmına göre verilmiştir.
- ^ Ayrılıkçı bölge Transdinyester dahil.
- ^ Russia bir Doğu Avrupa ve Kuzey Asya ülkesi olduğu için, nüfus ve yüzölçümü bilgileri sadece Avrupa'daki kısmına göre verilmiştir.
- ^ Türkiye bir Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya ülkesi olmasına rağmen, nüfus ve yüzölçümü bilgileri bütün Türkiye'yi kapsar.
- ^ Sırbistan-Karadağ'dan 3 Haziran 2006'da bağımsızlığını elde etti.
- ^ Kıbrıs aslında tamamen Asya kıtasındadır. Fakat tarihi ve politik nedenlerden dolayı Avrupada kabul edilir. Ve bilgiler KKTC'yi de kapsar.
- ^ Sırbistan'dan 17 Şubat 2008'da bağımsızlığını elde etti.
- ^ Sadece Avrupa kıtasındaki kısmının bilgilerini içerir.
- ^ Bilgilere Kosova dahil.
- ^ Afrika kıtasındaki toprakları hariç.
- ^ Sadece Avrupa'daki kısmının bilgileri.
- ^ Sadece Avrupa kıtasındaki kısmının bilgileri verilmiştir.
- ^ Toplam yüzölçümü ülkelerin sadece Avrupa kıtasındaki topraklarını içerir.
- ^ Toplam nüfus ülkelerin sadece Avrupa kıtasındaki nüfusunu içerir.
|
|
 |
|
.svg&filetimestamp=20110404184434)
.svg&filetimestamp=20110710184418)
.svg&filetimestamp=20090711052443)
.svg&filetimestamp=20110413031102)
.svg&filetimestamp=20101025154057)
.svg&filetimestamp=20090703200811)
.svg&filetimestamp=20120126201757)
.svg&filetimestamp=20091205044851)
.svg&filetimestamp=20091128220954)
.svg&filetimestamp=20091212142532)
